Flora i fauna

Sóweczka w Borach Dolnośląskich - fot. Waldemar Bena

Bory Dolnośląskie zajmują przeważnie ubogie siedliska, stąd też obszar ten śmiało możemy nazwać królestwem sosny. W tutejszych borach sosnowych gatunki liściaste, takie jak dąb bezszypułkowy, dąb szypułkowy, brzoza, buk olcha czarna, osika stanowią tylko niewielką domieszkę. Dominującym typem siedliskowym na opisywanym obszarze jest bór świeży i bór mieszany. Mniejszy udział mają bory wilgotne i bory suche. Dąbrowy czy buczyny zajmują tylko najżyźniejsze fragmenty Borów Dolnośląskich. Bory bagienne i olsy zachowały się zazwyczaj na niewielkich powierzchniach. Rozległe i monotonne Bory, z pozoru mało atrakcyjne przyrodniczo, kryją w sobie jednak wiele unikatowych gatunków roślin i zwierząt. W okolicach Węglińca znajdują się ostatnie w Polsce niżowe stanowiska sosny błotnej, gatunku reliktowego z okresu polodowcowego. Zadziwia tu niespotykane w Polsce, poza Pomorzem Zachodnim, bogactwo roślin atlantyckich, spośród których można wymienić m.in. wrzosiec bagienny, gałuszkę kulecznicę, przygiełkę brunatną, rosiczkę pośrednią, ponikło wielołodygowe, nadwodnika sześciopręcikowego, czy okazałą paproć długosza królewskiego. Wiele z wymienionych wyżej roślin występuje wyłącznie na torfowiskach, stanowiących jedno z najbardziej cennych przyrodniczo zbiorowisk roślinnych w Borach Dolnośląskich. Miejscową florę reprezentują ponadto tak rzadkie i chronione gatunki roślin jak: wawrzynek wilczełyko, pióropusznik strusi, podrzeń żebrowiec, widłak cyprysowaty, wroniec widlasty, widłaczek torfowy, grzybień północny, rosiczka pośrednia, rosiczka długolistna, gnidosz rozesłany, arnika górska, kosaciec syberyjski, storczyk Fuchsa, mącznica lekarska, paprotka zwyczajna, centuria pospolita i wiele innych.

Długosz Królewski - fot. Waldemar Bena

Bory Dolnośląskie znane są z obfitości grzybów i jagód. Wiedzą o tym dobrze zbieracze runa leśnego, którzy każdego roku zjeżdżają tu nierzadko z odległych stron kraju. Nie tylko flora, ale i fauna Borów zasługuje na uwagę. Ze względu na dużą liczebność jeleni, saren, dzików, lisów i zajęcy Bory Dolnośląskie od dawna cieszą się ogromnym zainteresowaniem myśliwych. Bory Dolnośląskie stanowią ważną w tej części Polski ostoję pachnicy dębowej, jelonka rogacza, wydry, żmii zygzakowatej, gniewosza plamistego, bociana czarnego, puchacza, sóweczki, włochatki, lelka, dudka oraz coraz rzadszych kuraków leśnych – cietrzewia i głuszca. W ostatnich latach regularnie widywane są wilki, wzrosła również liczebność bobra.

Śródleśne stawy i mokradła są środowiskiem życia licznych interesujących gatunków ptaków wodno-błotnych, w tym żurawia, bąka, łabędzia krzykliwego, bekasa, słonki, samotnika, kropiatki, zimorodka, zielonki, gęgawy, podgorzałki, cyraneczki, tracza nurogęsi, gągoła i brzęczki. Znaczące są miejscowe populacje ptaków drapieżnych – bielika, trzmielojada, kani rdzawej, kani czarnej, krogulca, jastrzębia, kobuza i błotniaka stawowego. Wędkarzy ucieszy zapewne fakt, iż w rzekach przepływających przez Bory Dolnośląskie żyją pstrągi potokowe, trocie wędrowne, lipienie i głowacice. Do końca XIX w. w Kwisie pod Osiecznicą i Kliczkowem miała swoje stanowisko skójka perłorodna, małż wytwarzający szlachetne perły.
 Zimorodek - fot. Waldemar Bena