Rozpoznawanie gratunkow drzew lisciastych i iglastych
Scenariusz: Grażyna Wiatrowska nauczyciel biologii w Gimnazjum w Węglińcu, ul. T. Kościuszki 5, 59-940 Węgliniec
tel. (prywatny) 604 471 942
wersja do pobrania
(Format pliku PDF)1. Przedmiot: biologia, edukacja ekologiczna.
2. Cele ogólne:
a) Poznawcze:
- poznanie znaczenia różnorodności biologicznej,
- zrozumienie roli lasu w zachowaniu bogactwa gatunkowego,
- poznanie sposobów rozmnażania się drzew liściastych i iglastych.
b) Wychowawcze:
- rozumienie roli różnorodności gatunkowej,
- kształtowanie emocjonalnych więzi z przyrodą,
- kształtowanie właściwego stosunku do terenów leśnych,
- dostrzeganie potrzeby ochrony środowiska naturalnego człowieka.
c) Praktyczne:
- posługiwanie się kluczami i atlasami w celu oznaczenia gatunku drzewa,
- rozpoznawanie pospolitych gatunków drzew,
- dostrzeganie różnorodności gatunkowej roślin.
3. Cele szczegółowe (umiejętności uczniów):
- kształtowanie postawy badawczej,
- umiejętność pracy w grupie,
- umiejętność prowadzenia badań w terenie,
- rozróżnianie podstawowych gatunków drzew liściastych i iglastych na podstawie ich kory, owoców, liści lub igieł.
4. Odniesienie do podstawy programowej:
a) Treści:
- Struktura organizmu: tkanki i organy, ich budowa i pełnione funkcje.
- Ekologia i ochrona środowiska przyrodniczego: ekosystem, antropopresja, przyczyny i skutki zmniejszania różnorodności biologicznej.
b) Osiągnięcia:
- Interpretowanie zależności między środowiskiem życia organizmu a jego budową i funkcjonowaniem.
- Analizowanie struktury i funkcjonowania wybranych ekosystemów.
5. Czas trwania: 60 minut
6. Kluczowe pojęcia: drzewo, rośliny nagozalążkowe i okrytozalążkowe, liść, igła, szyszka, owoc.
7. Przebieg realizacji zajęć:
a) Fazy realizacji:
? Wstępna:
- zapoznanie uczniów z tematem zajęć,
- przypomnienie pojęć: różnorodność gatunkowa, rośliny nagozalążkowe i okrytozalążkowe, liść, igła, owoc,
- przedstawienie i omówienie kart pracy,
- przedstawienie metody pracy z przewodnikiem prezentującym gatunki drzew,
- zapoznanie z trasą zajęć w terenie i analiza zadań z karty pracy ucznia,
- podział klasy na 3-osobowe grupy.
? Realizacyjna:
- przejście uczniów trasą wycieczki,
- rozpoznanie gatunków drzew liściastych i iglastych
- uzupełnienie kart pracy,
- powrót do klasy - omówienie wyników badań terenowych w poszczególnych grupach.
? Końcowa:
- nauczyciel wraz z uczniami dokonuje oceny poprawności wykonanych zadań.
? Zadanie domowe: uczeń ma za zadanie rozpoznać gatunki drzew rosnących w pobliżu jego miejsca zamieszkania.
b) Czynności uczniów:
- Docelowe: rozróżnianie podstawowych gatunków drzew liściastych i iglastych na podstawie ich kory, owoców, liści lub igieł.
- Pośredniczące zadania: posługiwanie się przewodnikiem do oznaczania roślin.
c) Czynności nauczyciela:
- podział uczniów na grupy,
- omówienie kart pracy i zasad pracy z przewodnikiem,
- omówienie i ocena wyników pracy uczniów.
d) Kontrola i ocena wyników:
- oceniane będą: poprawne oznaczenie gatunku drzewa, opis drzewa (kora, liście, owoc), rysunek liścia i owocu oraz odrys kory.
e) Metody:
- obserwacja, oznaczanie gatunków przy pomocy przewodnika (poszukująca).
f) Techniki:
- wycieczka terenowa do pobliskiego lasu lub parku,
- uczniowie w grupach będą obserwować i oznaczać gatunki pospolitych drzew przy pomocy przewodników.
g) Formy organizacyjne:
- praca grupowa (zespołowa).
h) Środki dydaktyczne:
- wzrokowe: drzewa liściaste i iglaste, słuchowe: opis nauczyciela.
i) Materiały i urządzenia dydaktyczne:
- przewodniki do oznaczania drzew, karty pracy ucznia, ołówki, karteczki samoprzylepne na odrysy kory drzew.
8. 8. Wyjaśnienia:
- Wycieczka terenowa do pobliskiego lasu lub parku, w celu oznaczenia wybranych gatunków drzew za pomocą przewodników (na rynku jest wiele ciekawych przewodników do oznaczania drzew), uczniowie pracują w 3 osobowych grupach, oznaczają i opisują wybrane gatunki drzew, muszą też narysować liść, owoc i odrys kory drzewa (na karcie pracy ucznia). Warto przeprowadzić te zajęcia z leśniczym, który ma ogromną wiedzę na temat drzew, zna wiele ciekawostek, a dla dzieci jest dużym autorytetem w dziedzinie edukacji leśnej (trzeba jednak przeznaczyć na takie zajęcia ok. 1,5 godziny).